16.03.2011
ÖĞRETMEN OKULLARININ TARİHÇESİ
Osmanlı Devletinde Öğretmenlik mesleğinin gelenekçi durumu 15.yüzyıl ortalarına kadar Selçuklu Dönemindekinin hemen hemen aynısıydı. Osmanlı döneminde ilk kez Fatih Sultan Mehmet, öğretmenlik mesleğini, geleneksel bir konumdan çıkarmış, pozitif ilimler alnında da öğretmen yetiştirmeye önem vermiştir. Fatihle başlayan bu adım, Türkiye’de öğretmenlik mesleğine ilişkin ilk gerçek atılımdır.
Ancak eldeki bilgilere göre ne yazık ki bu atılıcı girişim Fatihten sonra sürdürülmemiş, süreklilik kazandırılamamıştır.
Üzülerek belirtmek gerekirse Fatih’le başlayan ve Fatih’le biten bir atılım olmaktan öteye gidememiştir.
18.yüzyılın ilk yarısında başlayan millileşme hareketi 19. yüzyılın ilk yarısında öğretmen yetiştirmede yenilikçi bir çaba ile 16 Mart 1848 de anlamlı bir rastlantı olarak Fatih semtinde
Dar-ul’muallimin adıyla, öğretmenlik: kendine özgü bir meslek olma sürecine girmiştir. Kısa zamanda geleceğin öğrencilerini yetiştirecek öğretmen okulları devletin dört bir yanında kurulmaya başlanmıştır. Öncülüğünü İstanbul’un yaptığı, öğretmen okullarını; Erzurum, Van, Musul, Aydın, Konya, Halep, Elazığ, Amasya Bosna, Girit, Kudüs ve Trabzon illerimiz de açılan okullar takip etmiştir.
1924 ‘te öğretmenlik mesleği yasayla tanımlanmış ve böylece yasal bir meslek niteliğine kavuşmuştur. Bunda Atatürk’ün eğitime, öğretime ve öğretmenlik mesleğine bakış açısı çok önemli ve belirleyici olmuştur. Bu yeni yasal temele bağlı olarak yapılan bazı değerlendirmeler sonucunda Osmanlı Döneminden devralınan Dar-ul’muallimin’ler ve Dar-ul’muallimat ’ların yerini İlk Öğretmen Okulu, Orta Öğretmen Okulu ve Yüksek Öğretmen Okulları almıştır.
Okulların yeniden yapılandırılması ile Musiki Muallim Mektebi, Gazi Orta Muallim Mektebi ve Terbiye Enstitüsü, Köy Muallim Mektebi, Kız Meslek Öğretmen Okulu, Ana Öğretmen Okulu, Köy Öğretmen Okulu, Erkek Meslek Öğretmen Okulu eğitimde yerlerini almışlardır.
Bu okullarımız, diğer yeniliklerde ve değişimlerde olduğu gibi, eğitim alanında ikinci meşrutiyet ve cumhuriyet döneminin fikir laboratuarı olmaya devam etmiştir. 1940 'lı yılların eğitim çalışmalarında işlevi iş, üretim, köy eğitimi üzerine olan Köy Enstitüleri öğretmen yetiştirmede önemli bir boşluğu doldurmuş, 1946 yılında sayıları 21 ‘i bulan Köy Enstitüleri, 1954 ‘te kapatılmıştır. Köy Enstitüleri kapatıldıktan sonra ön plana çıkan öğretmen okulları, öğretmen yetiştirmede önemli görevler üstlenmiştir.
Bunlardan bazıları, Necati Terbiye Enstitüsü ve Orta Öğretmen Okulu, Eğitim Enstitüleri, Ticaret ve turizm Yüksek Öğretmen Okulu, Yüksek İslam Enstitüleri, kız Sanat Yüksek Öğretmen okulu, Erkek sanat Yüksek Öğretmen Okulu, Eğitim Bilimleri Fakültesi, Endüstriyel sanatlar Yüksek Okulu, 2 yıllık Eğitim Enstitüleri, 3 yıllık Eğitim Enstitüleri, 4 yıllık Eğitim Enstitüleri, Yüksek Öğretmen Okulları, Mesleki ve Teknik Eğitim Fakülteleri ve Eğitim Bilimleri Enstitüleri’nin kurulması öğretmenlik mesleğini sağlamlaştırmış, güçlendirmiş, çeşitlendirmiş ve mesleki etkinlik alanını genişletmiştir.
Öğretmen liseleri 1989 yılında Anadolu Öğretmen Liselerine dönüştürülmüştür.
2011 yılı itibarıyla ülkenin hemen hemen her il ve ilçesinde açılan Anadolu Öğretmen Liseleri ile sayı 267’ye yükselmiştir.
Orta öğretimdeki eğitim seviyesi ve başarı grafiği olarak ilk iki sıralarda yer almaktadır.
2010 yılında Anadolu Öğretmen liselerinde de bölümler kaldırılarak mezunlarının Fakültelerin ve öğretmenliklerin her alanına gidebilmeleri sağlanmıştır.
2010 yılında açılan okulumuz Çaycuma Anadolu Öğretmen Lisesi 20.09.2010’ da eğitim öğretime 60 öğrenci ile başlayarak Eğitim tarihimizdeki yerini almıştır. |
