Filyos Vadisi'nin doğu ve batısında yer alan ilçemiz, Zonguldak ilinin doğusunda bulunmaktadır. Kuzeyinde Karadeniz, doğusunda Bartın ili, güneyinde Devrek ilçesi ile çevrilidir. İlçemizin genel yüzölçümü 490 Km 2 olup, merkez yüzölçümü 9.1 Km 2 ‘dir. 2000 yılı genel nüfus sayımına göre ilçe merkezinin nüfusu 18.756 kişi olup, köylerle birlikte 115.320 kişidir.
İlçe, Filyos Vadisi'nin iki yanında yer alan yamaçlar arasında kurulmuş olup, deniz seviyesinden yüksekliği 20 metredir. 228 kilometre uzunluğundaki Filyos Çayının yaklaşık 35 kilometrelik kısmı Çaycuma sınırları içinden geçerek, Filyos Beldesinde Karadeniz' e dökülür
İlçede Karadeniz iklimi hakimdir; yazları fazla sıcak değildir, kış ayları ise ılık ve yağışlıdır. Yıllık ortalama yağış miktarı 1250-1500 kg/m2'dir.Yağışlar genellikle ilkbahar ve sonbahar mevsimlerinde görülür. İlçe Filyos Vadisi boyunca kuzey rüzgarlarının etkisi altındadır.
Çaycuma ilçesi oldukça düz bir alanda yer alır. İlçenin batı bölümü Batı Karadeniz kıyı dağlarının fazla yüksek olmayan tepeleriyle engebelenmiştir. Zonguldak ilinin en önemli akarsularından Filyos Çayı ilçeyi güneyden kuzeye geçer ve Filyos bucak merkezinden Karadeniz'e dökülür. Çayın oluşturduğu Filyos Vadisi Çaycuma kentinde genişleyerek Çaycuma Düzü'nü, Karadeniz'e döküldüğü kesimde de Filyos Düzü'nü oluşturur. Her iki ovanın verimli alüvyon toprakları, Zonguldak ilinin en önemli tarım alanlarındandır.
TARİHİ
M.Ö. 2000 yılından itibaren sırasıyla Pers, Makedonya, Pontus ve Roma Krallıklarının egemenliğinde olan Çaycuma'nın, M.S. dönemleri Bizans ve Türk Beyliklerinin egemenliğinde geçmiştir. Osmanlı döneminde, 1869 tarihli Kastamonu Vilayeti , 1916 tarihli Bolu Mutasarrıflığı Salnameleriyle ve 1869 yılında Çarşamba adıyla Devrek kazasına, 1883 yılında ise Bartın'a , Osmanlı Devletinin 1902 tarihli Salnameleriyle ise Çarşamba Nahiyesi olarak Zonguldak'a bağlandığı yazılı kaynaklardan anlaşılmaktadır.
ULAŞIM
72 kilometre olan karayolu ağıyla il merkezine ve komşu ilçelere bağlanan Çaycuma'nın, Zonguldak-Ankara demiryolu üzerinde 3 istasyon ve 6 durağı bulunmaktadır. Zonguldak-Ankara karşılıklı seferleri dışında, günün diğer saatlerinde Zonguldak-Çaycuma-Karabük hattında yolcu ve yük nakli yapılmaktadır. İlçede 1942 yılında yapılan Kokaksu (Saltukova) Hava Alanı uzun yıllardan beri kaderine terkedilmişliğinden; sivil havacılık ihtiyaçları çerçevesinde ulaşıma açılması yönündeki çalışmaların başlaması ile kurtulmuştur. 1800 metre uzunluğundaki pist ve terminal binası inşaatı tamamlanmış, açılma çalışmaları devam etmektedir.
YEREL YÖNETİM
İlçemizde Belediye Teşkilatı 1944 yılında kurulmuş olup, ilk yıllarda Çay Mahallesi, Yeni Mahalle ve Pehlivanlar Mahallesi olmak üzere 3 (üç) muhtarlık bulunmaktaydı. 2000 yıllarında bu rakam 7 (yedi) ‘ye ulaşmıştır. İlçemizde ilk Belediye Başkanlığını Mustafa ZEREN yapmış olup 1999 yılı itibarıyla seçimle gelen Belediye Başkanı sayısı 12'dir.
TARIM
İlçede temel ekonomik etkinlik tarımdır. Genelde tarım alanlarının sınırlı olduğu Zonguldak ilinde, Filyos Vadisi boyundaki verimli ovalar bitkisel üretim bakımından önem taşır. Bu kesimde mısır, sebze ve meyve üretilir. Hayvancılık, özellikle manda yetiştiriciliği de ilçede yapılan tarımsal etkinliklerdendir. Karadeniz kıyısındaki Filyos'ta balıkçılık gelişmiştir. Avlanan balıklar büyük ölçüde İstanbul'a gönderilir.
SANAYİ
Topografik yapı özellikleri ve ulaşım olanakları ilçede sanayiin gelişmesini sağlamıştır. İlçe merkezi olan Çaycuma'da kurulan Organize sanayi Bölgesi'nin yanısıra, Filyos'ta da özellikle taşa toprağa dayalı sanayi kolunda üretim yapan fabrikalar vardır. 1949'da işletmeye açılan Sümerbank Filyos Ateş Tuğla Fabrikası, başta yakın çevredekiler olmak üzere sanayi kuruluşları için ısıya dayanıklı tuğla üretir.
Çaycuma İlçesi ve ilçeye bağlı belediyeler
Çaycuma Belediyesi
Hisarönü Belediyesi
Karapınar Belediyesi
Nebioğlu Belediyesi
Pertembe Belediyesi
Saltukova Belediyesi
İLÇENİN MERKEZ NÜFUSU 18734
ÇAYCUMA İLÇESİ GENEL NÜFUS TOPLAMI 100 685
